Futbol to sport kontaktowy, a zasady fair play są bardzo często łamane przez zawodników. W czasie 90 minut gry na boisku może zdarzyć się dosłownie wszystko. I często dużo się dzieje: sędziowie muszą się konfrontować z wieloma nieprzepisowymi, niesportowymi zachowaniami, w których cierpią oni sami bądź inni zawodnicy. Przepisy gry w futbol dokładnie regulują, jakimi karami ze strony sędziego zagrożone są poszczególne przewinienia.
Wolny lub karny dla drużyny
Rzut wolny albo rzut karny – właśnie tym zwykle kończy się dla drużyny nieprzepisowe zachowanie jej zawodnika, w zależności od tego, w którym miejscu boiska do niesportowego zachowania dojdzie. Chodzi o takie sytuacje, jak kopanie lub próby kopnięcia zawodnika przeciwnej drużyny, a także podstawianie lub próby podstawienia mu nogi. Zagrożone karą są także nieprawidłowe atakowanie rywala ciałem, skakanie na niego, popychanie go, przytrzymywanie, atakowanie nogami oraz plucie na niego. Dodatkowo rzutem wolnym bezpośrednim karane są takie zachowania, jak umyślne dotykanie piłki ręką oraz atakowanie sędziego.
Rzut wolny pośredni przyznawany jest drużynie przeciwnej także m.in. w sytuacji, gdy bramkarz zachowuje się nieprzepisowo, np. zbyt długo (powyżej 6 sekund) przytrzymuje piłkę rękami, w nieuzasadniony sposób ją dotyka. Ukarani mogą zostać także zawodnicy, których styl gry jest niebezpieczny dla innych, np. tacy, którzy atakują piłkę nogą wyprostowaną do przodu.
Kartki dla zawodników
Rzuty wolne i karne to kary zespołowe. Poza nimi sędziowie często stosują też kary indywidualne – dla poszczególnych zawodników. Mogą to być napomnienia (kartki żółte) oraz wykluczenie z gry (kartki czerwone). Żółtą kartkę zawodnicy bardzo często otrzymują za różnego rodzaju „fochy”, np. okazywanie niezadowolenia z powodu określonej decyzji sędziego, wchodzenie na pole gry lub też umyślne opuszczanie go – bez zgody sędziego. Inne sytuacje, w których sędzia może nałożyć na zawodnika karę napomnienia to m.in. opóźnianie wznowienia gry czy faul taktyczny – przerwanie w niedozwolony sposób akcji przeciwników, która rozwijała się dla nich korzystnie. Żółta kartka należy się też za niezachowanie przez zawodnika przepisowej odległości w trakcie wykonywania rzutu wolnego, wrzutu lub rzutu z rogu.
W przypadku poważniejszych przewinień piłkarzom grozi kara wykluczenia z gry. Czerwoną kartkę mogą dostać za zachowania agresywne, gwałtowne, plucie na rywala bądź inną osobę, obelżywe, ordynarne słowa lub gesty. Druga grupa niepożądanych zachowań dotyczy poważnego utrudniania gry drużynie przeciwnej – sędzia może wykluczyć zawodnika za brutalny faul, a także za uniemożliwienie rywalom zdobycia bramki lub odebranie realnej szansy na nią. Kartka czerwona należy się piłkarzowi także za dwukrotne napomnienie (kartkę żółtą) otrzymane podczas tych samych zawodów.
Niezależnie od tego, czy niezadowoleni zawodnicy chcą zrobić sędziemu krzywdę czy też nie, w ferworze walki o piłkę jego bezpieczeństwo i nietykalność osobista mogą być zagrożone. Dla własnego dobra sędzia nie powinien nigdy zapominać o takich atrybutach, jak ochraniacze Nike czy dopasowane do danej nawierzchni obuwie piłkarskie.